Μελατονίνη και Άσκηση

09 Νοεμβρίου 2016 | 0
Η μελατονίνη είναι μία ορμόνη υπεύθυνη για τη ρύθμιση του βιολογικού ρολογιού του οργανισμού.
Παράγεται από την επίφυση (κωνάριο) του εγκεφάλου με τη μετατροπή της τρυπτοφάνης σε σεροτονίνη και στη συνέχεια σε μελατονίνη.

Η σύνθεση και έκκριση της μελατονίνης ενεργοπoιείται από το σκοτάδι και απενεργοποιείται από το φως.
Η συγκέντρωσή της στο αίμα φτάνει στα ψηλότερα της επίπεδα μεταξύ 2 και 4 π.μ. και μειώνεται κατά το δεύτερο μισό της νύχτας.

Η μελατονίνη χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου.
Επίσης συμβάλλει στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων του jet lag, δηλαδή στην αποδιοργάνωση του βιολογικού κύκλου που συμβαίνει, όταν κάποιος ταξιδεύει σε διαφορετικές ζώνες χρόνου.

Πέρα όμως από αυτές τις γνωστές ιδιότητες τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί ότι, η μελατονίνη αποτελεί βασικό συμπλήρωμα υγείας και άσκησης.

Η έντονη άσκηση συνδέεται με την αύξηση του οξειδωτικού stress.

Είναι γνωστό ότι, τα αντιοξειδωτικά που λαμβάνονται πριν από την άσκηση μπορούν να συμβάλλουν στη αύξηση της απόδοσης και στην μεταπροπονητική αποκατάσταση.

Η μελατονίνη χαρακτηρίζεται ως ένα από τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά, προστατεύοντας τον οργανισμό και ιδιαίτερα τα εγκεφαλικά κύτταρα από τις κα¬ταστρεπτικές επιδράσεις των ελευθέρων ριζών.

Θεωρείται δύο φορές πιο δραστική από τη βιταμίνη Ε, ενισχύει την παραγωγή γλουταθειόνης, ενώ παράλληλα δρα συνεργικά και με άλλα αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη C.

Μελέτες έδειξαν ότι, η χορήγηση μελατονίνης κατά τη διάρκεια υψηλής έντασης άσκησης είναι αποτελεσματική τόσο στη μείωση του οξειδωτικού στρες, όσο και των δεικτών φλεγμονής και καταστροφής των μυών (CRP, CPK).

Τα οφέλη της αυξητικής ορμόνης (GH) στην αντι-γήρανση, λιπόλυση και μυϊκή υπερτροφία και υπερπλασία είναι γνωστά.
Ο βραδινός ύπνος (11μμ-8πμ) αποτελεί έναν βασικό παράγοντα, που προωθεί την έκκριση της GH και μάλιστα η έκλυση της GH συνδέεται και από την ποιότητα και την ταχύτητα έλευσης του ύπνου.

Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι, η λήψη μέχρι και 5 mg μελατονίνης πριν τον ύπνο οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα GH στο αίμα.

Επίσης η μελατονίνη μπορεί να επηρεάσει και την απάντηση της GH στην άσκηση. Ειδικότερα η λήψη 2-5 mg μελατονίνης 30-60 λεπτά πριν από την προπόνηση οδηγεί σε αυξημένη έκκριση GH με αποτέλεσμα την αύξηση της δύναμης, της αντοχής και της μυϊκής ανάπτυξης.

Τέλος έχει βρεθεί ότι, η μελατονίνη αυξάνει την παραγωγή των Τ λεμφοκυττάρων, ενεργοποιεί τα μονοκύτταρα, τα κύτταρα φυσικούς φονείς (NK –natural killers), που αποτελούν βασικό στοιχείο του ανοσολογικού συστήματος.

Αυτό είναι πολύ ουσιαστικό για έναν αθλητή όπου οι χαμηλές υποθερμιδικές δίαιτες και οι εξαντλητικές προπονήσεις ελαττώνουν την άμυνα του οργανισμού.

Γιώργος Τουλιάτος, Βιοπαθολόγος, 

Συγγραφέας & πρώην πρωταθλητής Bodybuilding