Κυστίτιδες

01 Ιουνίου 2016 | 0
Είναι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης που αφορούν συνήθως σε γυναίκες με φυσιολογικό ανατομικά και λειτουργικά ουρογεννητικό σύστημα. Στους άνδρες συνοδεύονται από φλεγμονή του προστάτη, (προστατίτιδα) ή των γεννητικών οδών,(επιδιδυμίτιδα-ορχίτιδα). Προκαλούνται από μικρόβια που αποικίζουν το τοίχωμα της κύστης, με αποτέλεσμα την δημιουργία φλεγμονής. 

Αυτά στο 85% είναι κολοβακτηρίδια ποικίλης επιθετικότητας,αλλά υπάρχουν και σταφυλόκοκκοι,(5-10%),και σπάνια στρεπτόκοκκοι, πρωτέας,κ.α. 

Η συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες είναι 10% κατ έτος,ενώ 60% θα έχουν ένα επεισόδιο κυστίτιδας στην διάρκεια της ζωής τους. Υποτροπές εμφανίζονται στο 5%,και αφορούν σε εμφάνιση 2-3 λοιμώξεων στη διάρκεια  ενός εξαμήνου. 
Επανεμφάνιση σε σύντομο διάστημα από το τέλος μιάς θεραπείας είναι μάλλον ατελής αγωγή. Στους νέους ειδικά άνδρες με φυσιολογικό ουρογεννητικό σύστημα οι πιθανότητες είναι αμελητέες, και όταν συμβεί έχει σχέση με ανορθόδοξες σεξουαλικές πρακτικές.  
 
Παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί για την αυξημένη συχνότητα στις νέες γυναίκες,είναι η τοπική μηχανική τριβή της ουρήθρας κατά την σεξουαλική επαφή,η χρήση σπερμοκτόνων ουσιών,και από ορισμένες αναφορές τα στενά συνθετικά εσώρουχα,η λανθασμένη τοπική υγιεινή μετά την ούρηση η αφόδευση,(φορά εκ των όπισθεν προς τα εμπρός),η χρήση μπανιέρας αντι για ντούς.  
 
Στις μεγαλύτερες γυναίκες, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση, παρατηρείται αντίθετα, σχέση με το ιστορικό λοιμώξεων στην νεότητα,το σακχαροδιαβήτη,και την ενδεχόμενη ακράτεια ούρων.
Εδώ πιθανολογείται όμως ανατομική και λειτουργική αλλαγή,πιθανόν λόγω διαταραχής της ουρήθρας και του πυελικού εδάφους, με την ηλικία.  

 Η εμφάνιση οξείας κυστίτιδας τυπικά έρχεται μετά τον αποικισμό του κόλπου και της ουρήθρας από κολοβακτηρίδια,που αντικαθιστούν τους φυσιολογικούς γαλακτοβάκιλλους που διατηρούν την τοπική ισορροπία. Η χρήση σπερμοκτόνων τοπικών ουσιών, ισχυρών αντισηπτικών, καθώς και η πρόσφατη υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, ενισχύουν και υποθάλπουν την λοίμωξη. Τα συμπτώματα είναι γενικά γνωστά :αιφνίδια συχνουρία, επιτακτικότητα για ούρηση,καύσος,πόνος η και αιματουρία,ενίοτε δυσοσμία και θολερότητα των ούρων, χωρίς κολπικά εκκρίματα και πόνο στον κόλπο.  

 Η θεραπεία μπορεί να αρχίσει εμπειρικά χωρίς ανάλυση ούρων, όταν δεν πρόκειται για υποτροπή η δεν συνοδεύεται από πυρετό και πόνο στα νεφρά.(σημείο επιπλοκής της λοίμωξης με επέκταση στα νεφρά-πυελονεφρίτιδα).
Φυσικά η ανάλυση είναι προτιμότερη και πιο ασφαλής. Ορισμένες γυναίκες με απλή κυστίτιδα, θα εμφανίσουν αυτοίαση χωρίς αντιβιοτικά,απλά με πολύ νερό και αυξημένη διούρηση, αλλά η χρήση τους αποδεδειγμένα θα μειώσει άμεσα τη διάρκεια και την ένταση των συμπτωμάτων. Η συνεχής εμφάνιση ανθεκτικών μικροβίων στην χώρα μας,επιβάλλει την κλιμάκωση της χρήσης τους ξεκινώντας από τα πιο απλά. 
 
Η διάρκεια της θεραπείας με τριμεθοπρίμη είναι 3 μερες, με νιτροφουραντοϊνη 7 μερες,με φωσφομυκίνη 1 ημερα,και αποφεύγονται ισχυρότερα αντιβιοτικά.(κινολόνες,κεφαλοσπορίνες τελευταίας γενιάς,κ.λ.π).
 
Η διάρκεια μεταβάλλεται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση η με άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες. Τι γίνεται όμως με τις υποτροπές και πώς αντιμετωπίζονται;  Η  ενδεχόμενη παραμονή των συμπτωμάτων η νέα εμφάνιση σύντομα μετα το τελος της θεραπείας, πρέπει να οδηγεί σε κλινική ιατρική εκτίμηση και έλεγχο.  Προληπτικά μέτρα είναι η διακοπή χρήσης σπερμοκτόνων, ενισχυτικά προϊόντα με βατόμουρο, χάπια η χυμοί,(cranberrie, lingonberrie), προβιοτικά για την αποκατάσταση της τοπικής ισορροπίας κ.α  
 
Θεραπευτικά, στις νέες γυναίκες, αμέσως μετά την σεξουαλική επαφή βακτηριοστατικά (νιτροφουραντοϊνη 1 χάπι), η αντιβιοτικά (τριμεθοπρίμη 2 χάπια),για 3 -6 μήνες. Μετα την εμμηνόπαυση, τα ανωτέρω φάρμακα,συστήνονται 1 κάθε 2η μέρα για μακρό χρονικό διάστημα, έως και 6 μήνες,και εφ όσον είναι ανεκτά. Ο κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος είναι απαραίτητος για την διάγνωση χρόνιων περιπτώσεων, που δυνατόν να κρύβουν προβλήματα αποχέτευσης των ούρων,η ακόμη και άλλων ειδών κυστίτιδας,(π.χ.διάμεση η αλλεργική κυστίτιδα), η λιθίασης και νεοπλασιών. 
 
Δρ. Σακκάς Γρηγόριος